Programma
donderdag 3 oktober 2024
Sociaal-economisch psycholoog Leon Hilbert onderzoekt hoe financiële stress beslissingen en gedrag verandert, en welke consequenties dit heeft. Zijn onderzoek gaat een stap verder dan eerdere studies over de financiële-schaarste-theorie. Het is moeilijk om te bepalen hoe verschillende zaken op elkaar inspelen; nemen mensen slechte beslissingen en komen ze daardoor in de problemen of is het andersom? Het is niet zo dat mensen met minder geld niet kunnen plannen. Resultaten uit onderzoeksexperimenten tonen aan dat geldgebrek een causale invloed heeft op beslissingen. Armoede en financieel vermijdingsgedrag versterken elkaar wederzijds: als je de grip verliest over financiën, dan begin je ook te vermijden. Is deze link tussen controleverlies en financiële problemen universeel? Cross-cultureel onderzoek laat zien dat institutionele voorzieningen in individualistische landen vaak minder helpen tegen gripverlies dan informele steun in collectivistische landen. Hoe kunnen we met deze inzichten de aanpak van armoede en schulden verder verbeteren?
Merel van Rooy licht toe hoe verdienen centraal is komen te staan in het verkeersboetebeleid en welke desastreuze gevolgen dat heeft gehad. Duizenden mensen zijn onterecht in de gevangenis beland. Ook vandaag de dag veroorzaakt de incasso van verkeersboetes op grote schaal sociaal leed. Hoe wordt de meest gegeven straf van Nederland weer rechtvaardig?
[Foto credits: Puck Soetens]
Schuldenproblematiek heeft alle aandacht in politiek, wetgeving en onderzoek. Er is in een jaar tijd veel gebeurd en er staat veel in de planning. Mr. André Moerman neemt u mee in deze ontwikkelingen en besteed onder andere aandacht aan:
- Evaluatie van de Wet vereenvoudiging beslagvrije voet
- Wetswijziging cumulatie van incassokosten (1 oktober 2024)
- Kabinetsreactie op het rapport “Schulden klein houden en perspectief bieden”
- Snellere toeleiding van mensen naar een schuldregeling
- Ervaringen met de verkorting schuldregeling van 36 naar 18 maanden
- Ontwikkelingen in de jurisprudentie en nieuwe wetgeving
Er vinden twee rondes themasessies plaats. U kunt de twee sessies van uw keuze opgeven bij uw aanmelding via de website. Met uw keuze zullen wij zoveel mogelijk rekening houden. Kijk voor een uitgebreide toelichting op de onderwerpen van de themasessies op www.schuldinfojaarcongres.nl.
1. Participatiewet in balans
Wie herinnert zich nog de vrouw uit Wijdemeren die 7000 euro bijstand moest terugbetalen omdat ze wekelijks boodschappen van haar moeder ontving? Een bericht op SchuldInfo dat viraal ging. Dit en talloze andere voorbeelden maken duidelijk dat de Participatiewet uit balans is geraakt. De Participatiewet is heel complex geworden en gaat te weinig uit van vertrouwen. Hierdoor ervaren mensen veel stress voor fouten, terugvorderingen en schulden.
Aan bod komt:
- Diverse knelpunten in de Participatiewet
- Maatregelen om de Participatiewet weer in balans te brengen
2. Schuldenbewind in beweging
Het rommelt rondom schuldenbewind. Op moment van schrijven ligt er zelfs een voorstel om de maatregel af te schaffen. Daarnaast is er een politieke roep om hogere kwaliteit (zie onder andere de initiatiefnota: ‘meer tijd, aandacht en bescherming bij bewind’). Er zijn allerlei ideeën voor een maximale vorm van ondersteuning van de betrokkenen gepresenteerd, om mensen zo snel als mogelijk - liefst schuldenvrij - uit te laten stromen. Terwijl aan de andere kant de noodklok vanuit de brancheverenigingen is geluid. Er is te weinig tijd en financiering om deze maximale kwaliteit te leveren. Geeft in dit geval schuring glans of staan we voor een moeilijke opgave? De meest actuele ontwikkelingen komen aan bod, waaronder:
- Wat is er in de afgelopen periode gebeurd?
- Wel of geen schuldenbewind? Hoe gaan we verder?
- Grip is het toverwoord van nu. Maar hoe organiseer je, binnen de kaders, grip voor zowel de bewindvoerder als de onderbewindgestelde?
- Tips en tricks voor het samenwerken, (ook als schuldenbewind zou verdwijnen) nog steeds relevant!
3. Als een gewone betaalrekening geen optie meer is
Zonder betaalrekening kunnen we niet in Nederland. Toch komt dit regelmatig voor. De betaalrekening wordt (tijdelijk) geblokkeerd, of zelfs gesloten door de bank. We bekijken dit onderwerp door de bril van de consument, hulpverlener, bank en wetgever. Aan bod komt:
- Hoe kan zo’n situatie ontstaan?
- Waarom wordt de toegang tot de bank ontzegd?
- Hoe los je het op?
- Kan je bezwaar indienen tegen de beslissing van de bank?
De proceseigenaar van het Convenant Basisbankrekening geeft u inzicht en antwoorden.
4. Actualiteiten belastingen en toeslagen
Het invorderingsproces van de Belastingdienst en Dienst Toeslagen wordt verbeterd om meer rekening te kunnen houden met burgers, in het bijzonder met mensen die langdurig te maken hebben met hoge schulden en in gevallen waarin mensen wel willen maar niet kúnnen betalen. We zullen tijdens deze sessie stil staan bij de balans vinden tussen dienstverlenend zijn, (pro)actief signaleren en tegelijkertijd het toepassen van de menselijke maat.
Aan bod komt:
- Herijking invorderingsstrategie Belastingdienst en Dienst Toeslagen
- Actualiteiten die spelen bij de invordering (Landelijk Incasso Centrum)
- Actualiteiten uit de invorderingsstrategie voor toeslagen en belastingen
- Vroegsignalering bij de Belastingdienst
5. Informele schulden: een tweezijdige medaille
In deze sessie staan we stil bij de wereld van informele schulden. Informele schulden zijn nog een blinde vlek, maar vormen een groeiend probleem. Vragen waarop u antwoord krijgt zijn: wat zijn informele schulden? wie hebben informele schulden? waarom en wat zijn de gevolgen? en hoe kun je als hulpverlener hiermee omgaan? Aan bod komt:
- Verkennend onderzoek naar informele schulden onder Nederlandse moslims (maar ook breder)
- Wat zijn informele schulden? (lenen bij familie en vrienden)
- Tweezijdige medaille (mooie kant maar ook een duistere kant)
- Wat betekenen ze voor mensen? Men wil niet vertellen over informele schulden; stress, schaamte, taboe.
- Oorzaken en gevolgen
- Drempels om formele hulp te zoeken zijn heel hoog. Geen aansluiting bij bestaande hulp.
- Formele en informele schulden hangen met elkaar samen en met multiproblematiek
- “Informele deurwaarders”
- Wat kun je als financieel hulpverlener doen? (Ondanks dat elke oplossing nog ontbreekt en dat informele schulden niet worden meegenomen in een schuldregeling)
6. Roken als kostenpost
Veel mensen die roken moeten rondkomen met een beperkt budget. Dat levert stress op en maakt het stoppen met roken niet makkelijker. Hoe kom je in gesprek over roken, zonder oordelen? Welke kennis heb je nodig om in gesprek te gaan? In deze sessie over roken is er tevens ruimte om ervaringen uit te wisselen met elkaar. Zo krijg je concrete handvatten om aan de slag te gaan. Aan bod komt:
- Stress en Roken, hoe werkt het?
- Wat doet roken?
- Hoe breng je het gesprek op gang?
- Welke gratis stoppen-met-roken hulp is er in jouw regio?
7. Actualiteiten schuldhulpverlening
Zowel op juridisch-inhoudelijk gebied als op vaktechnisch gebied, zijn er weer volop ontwikkelingen op het gebied van schuldhulpverlening. De belangrijkste actualiteiten passeren de revue, met tips en handvatten voor uw dagelijkse praktijk. Aan bod komt:
- Pilots in het kader van de experimenteerwet met betrekking tot vroegsignalering (signalen van hypotheekverstrekkers, CAK-zorg, toeslagen/Belastingdienst)
- Alle schulden betalen? (Experiment Arnhem)
- Basisdienstverlening schuldhulpverlening
- Definitie van “problematische schulden”
- Praktijkervaringen met de verkorting looptijd Msnp en Wsnp
- Nul-aanbod
- Stand van zaken schulden KOT-gedupeerden
8. Harvard-onderhandelen in de financiële hulpverlening
Hoe komen partijen met ieder hun eigen belangen op een effectieve, efficiënte en prettige manier tot elkaar? Bij Harvard Onderhandelen gaat het niet om het overwinnen van de ander. Harvard onderhandelen draait om wederzijdse winst. Onderhandelen dat voelt als samenwerken. Dit bereik je onder andere door weg te blijven van standpunten. En dat is lastig! Want ben je bereid om te kijken naar álle belangen, dus ook die van de schuldeiser? Aan bod komt:
- De werkzaamheid van het werken met belangen en het contraproductieve karakter van standpunten?
- De meerwaarde van de methode in de praktijk
- Oefenen met de sociale vaardigheden die nodig zijn voor win-win onderhandelen
- Betere resultaten bereiken in een prettiger sfeer
- U leert goed voor uzelf of uw cliënt te zorgen zonder de wederpartij (schuldeiser) tekort te hoeven doen?
Linda Reijerkerk treedt onder andere op als mediator in de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT)
9. Verbeter jezelf voor de ander: omgaan met emoties, tijd en werkdruk
Van hulpverleners binnen het sociaal domein wordt heel veel verwacht. Dit moet tegenwoordig ook nog eens sneller en effectiever. Een behoorlijke uitdaging wat voor veel druk en stress kan zorgen. Des te belangrijker om als hulpverlener tools mee te krijgen om jezelf te beschermen. Een goede hulpverlening begint immers bij de hulpverlener.
Deze sessie gaat daarom over jouzelf, specifiek over jouw patronen van emotie.?Het is belangrijk als hulpverlener om aandacht te besteden aan je eigen patronen van emotie. Allereerst zijn emoties overdraagbaar en hoe jij een spreekkamer ingaat, beïnvloedt het gesprek enorm. Door een gesprek met de juiste emotie of energie in te gaan, zul je veel meer bereiken als hupverlener. Met de juiste energie en aandacht doe je alles veel beter: oplossingen bedenken, luisteren, verbinding met jouw klant maken, noem maar op. Een goed gesprek begint bij jezelf. Daarom gaan we in op?een aantal NLP-tools (Neurologisch Linguïstisch Programmeren) die ons helpen om onze eigen emotionele staat te beïnvloeden. Je leert éérst te denken aan jezelf, voordat je met je cliënt in gesprek gaat. Aan bod komt:
- Focus: waar besteed je aandacht aan en wat neem je op?
- Taal: hoe communiceer je met jezelf en wat doet dat met je gevoel?
- Lichaamshouding: hoe kun je jouw stemming snel veranderen om met de juiste energie een gesprek in te gaan?
1. Participatiewet in balans
Wie herinnert zich nog de vrouw uit Wijdemeren die 7000 euro bijstand moest terugbetalen omdat ze wekelijks boodschappen van haar moeder ontving? Een bericht op SchuldInfo dat viraal ging. Dit en talloze andere voorbeelden maken duidelijk dat de Participatiewet uit balans is geraakt. De Participatiewet is heel complex geworden en gaat te weinig uit van vertrouwen. Hierdoor ervaren mensen veel stress voor fouten, terugvorderingen en schulden.
Aan bod komt:
- Diverse knelpunten in de Participatiewet
- Maatregelen om de Participatiewet weer in balans te brengen
2. Schuldenbewind in beweging
Het rommelt rondom schuldenbewind. Op moment van schrijven ligt er zelfs een voorstel om de maatregel af te schaffen. Daarnaast is er een politieke roep om hogere kwaliteit (zie onder andere de initiatiefnota: ‘meer tijd, aandacht en bescherming bij bewind’). Er zijn allerlei ideeën voor een maximale vorm van ondersteuning van de betrokkenen gepresenteerd, om mensen zo snel als mogelijk - liefst schuldenvrij - uit te laten stromen. Terwijl aan de andere kant de noodklok vanuit de brancheverenigingen is geluid. Er is te weinig tijd en financiering om deze maximale kwaliteit te leveren. Geeft in dit geval schuring glans of staan we voor een moeilijke opgave? De meest actuele ontwikkelingen komen aan bod, waaronder:
- Wat is er in de afgelopen periode gebeurd?
- Wel of geen schuldenbewind? Hoe gaan we verder?
- Grip is het toverwoord van nu. Maar hoe organiseer je, binnen de kaders, grip voor zowel de bewindvoerder als de onderbewindgestelde?
- Tips en tricks voor het samenwerken, (ook als schuldenbewind zou verdwijnen) nog steeds relevant!
3. Als een gewone betaalrekening geen optie meer is
Zonder betaalrekening kunnen we niet in Nederland. Toch komt dit regelmatig voor. De betaalrekening wordt (tijdelijk) geblokkeerd, of zelfs gesloten door de bank. We bekijken dit onderwerp door de bril van de consument, hulpverlener, bank en wetgever. Aan bod komt:
- Hoe kan zo’n situatie ontstaan?
- Waarom wordt de toegang tot de bank ontzegd?
- Hoe los je het op?
- Kan je bezwaar indienen tegen de beslissing van de bank?
De proceseigenaar van het Convenant Basisbankrekening geeft u inzicht en antwoorden.
4. Actualiteiten belastingen en toeslagen
Het invorderingsproces van de Belastingdienst en Dienst Toeslagen wordt verbeterd om meer rekening te kunnen houden met burgers, in het bijzonder met mensen die langdurig te maken hebben met hoge schulden en in gevallen waarin mensen wel willen maar niet kúnnen betalen. We zullen tijdens deze sessie stil staan bij de balans vinden tussen dienstverlenend zijn, (pro)actief signaleren en tegelijkertijd het toepassen van de menselijke maat.
Aan bod komt:
- Herijking invorderingsstrategie Belastingdienst en Dienst Toeslagen
- Actualiteiten die spelen bij de invordering (Landelijk Incasso Centrum)
- Actualiteiten uit de invorderingsstrategie voor toeslagen en belastingen
- Vroegsignalering bij de Belastingdienst
5. Informele schulden: een tweezijdige medaille
In deze sessie staan we stil bij de wereld van informele schulden. Informele schulden zijn nog een blinde vlek, maar vormen een groeiend probleem. Vragen waarop u antwoord krijgt zijn: wat zijn informele schulden? wie hebben informele schulden? waarom en wat zijn de gevolgen? en hoe kun je als hulpverlener hiermee omgaan? Aan bod komt:
- Verkennend onderzoek naar informele schulden onder Nederlandse moslims (maar ook breder)
- Wat zijn informele schulden? (lenen bij familie en vrienden)
- Tweezijdige medaille (mooie kant maar ook een duistere kant)
- Wat betekenen ze voor mensen? Men wil niet vertellen over informele schulden; stress, schaamte, taboe.
- Oorzaken en gevolgen
- Drempels om formele hulp te zoeken zijn heel hoog. Geen aansluiting bij bestaande hulp.
- Formele en informele schulden hangen met elkaar samen en met multiproblematiek
- “Informele deurwaarders”
- Wat kun je als financieel hulpverlener doen? (Ondanks dat elke oplossing nog ontbreekt en dat informele schulden niet worden meegenomen in een schuldregeling)
6. Roken als kostenpost
Veel mensen die roken moeten rondkomen met een beperkt budget. Dat levert stress op en maakt het stoppen met roken niet makkelijker. Hoe kom je in gesprek over roken, zonder oordelen? Welke kennis heb je nodig om in gesprek te gaan? In deze sessie over roken is er tevens ruimte om ervaringen uit te wisselen met elkaar. Zo krijg je concrete handvatten om aan de slag te gaan. Aan bod komt:
- Stress en Roken, hoe werkt het?
- Wat doet roken?
- Hoe breng je het gesprek op gang?
- Welke gratis stoppen-met-roken hulp is er in jouw regio?
7. Actualiteiten schuldhulpverlening
Zowel op juridisch-inhoudelijk gebied als op vaktechnisch gebied, zijn er weer volop ontwikkelingen op het gebied van schuldhulpverlening. De belangrijkste actualiteiten passeren de revue, met tips en handvatten voor uw dagelijkse praktijk. Aan bod komt:
- Pilots in het kader van de experimenteerwet met betrekking tot vroegsignalering (signalen van hypotheekverstrekkers, CAK-zorg, toeslagen/Belastingdienst)
- Alle schulden betalen? (Experiment Arnhem)
- Basisdienstverlening schuldhulpverlening
- Definitie van “problematische schulden”
- Praktijkervaringen met de verkorting looptijd Msnp en Wsnp
- Nul-aanbod
- Stand van zaken schulden KOT-gedupeerden
8. Harvard-onderhandelen in de financiële hulpverlening
Hoe komen partijen met ieder hun eigen belangen op een effectieve, efficiënte en prettige manier tot elkaar? Bij Harvard Onderhandelen gaat het niet om het overwinnen van de ander. Harvard onderhandelen draait om wederzijdse winst. Onderhandelen dat voelt als samenwerken. Dit bereik je onder andere door weg te blijven van standpunten. En dat is lastig! Want ben je bereid om te kijken naar álle belangen, dus ook die van de schuldeiser? Aan bod komt:
- De werkzaamheid van het werken met belangen en het contraproductieve karakter van standpunten?
- De meerwaarde van de methode in de praktijk
- Oefenen met de sociale vaardigheden die nodig zijn voor win-win onderhandelen
- Betere resultaten bereiken in een prettiger sfeer
- U leert goed voor uzelf of uw cliënt te zorgen zonder de wederpartij (schuldeiser) tekort te hoeven doen?
Linda Reijerkerk treedt onder andere op als mediator in de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT)
9. Verbeter jezelf voor de ander: omgaan met emoties, tijd en werkdruk
Van hulpverleners binnen het sociaal domein wordt heel veel verwacht. Dit moet tegenwoordig ook nog eens sneller en effectiever. Een behoorlijke uitdaging wat voor veel druk en stress kan zorgen. Des te belangrijker om als hulpverlener tools mee te krijgen om jezelf te beschermen. Een goede hulpverlening begint immers bij de hulpverlener.
Deze sessie gaat daarom over jouzelf, specifiek over jouw patronen van emotie.?Het is belangrijk als hulpverlener om aandacht te besteden aan je eigen patronen van emotie. Allereerst zijn emoties overdraagbaar en hoe jij een spreekkamer ingaat, beïnvloedt het gesprek enorm. Door een gesprek met de juiste emotie of energie in te gaan, zul je veel meer bereiken als hupverlener. Met de juiste energie en aandacht doe je alles veel beter: oplossingen bedenken, luisteren, verbinding met jouw klant maken, noem maar op. Een goed gesprek begint bij jezelf. Daarom gaan we in op?een aantal NLP-tools (Neurologisch Linguïstisch Programmeren) die ons helpen om onze eigen emotionele staat te beïnvloeden. Je leert éérst te denken aan jezelf, voordat je met je cliënt in gesprek gaat. Aan bod komt:
- Focus: waar besteed je aandacht aan en wat neem je op?
- Taal: hoe communiceer je met jezelf en wat doet dat met je gevoel?
- Lichaamshouding: hoe kun je jouw stemming snel veranderen om met de juiste energie een gesprek in te gaan?
De gevolgen van problematische schulden zijn groot en de doelstellingen van de overheid om dit terug te dringen zijn ambitieus. Het interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) problematische schulden heeft het probleem geanalyseerd en komt met oplossingsvoorstellen. Wat moet er gebeuren ten aanzien van preventie, incasso en schuldhulpverlening om uit de schuldenproblematiek te komen? En wat vindt u dat er moet gebeuren?
