Programma
donderdag 2 oktober 2025
We denken dat we zelf bepalen waar we ons geld aan uitgeven. Maar helaas...In een wereld vol slimme verleidingstechnieken, van ‘buy-now-pay-later’ tot het bekende ‘nog maar 2 stuks beschikbaar' worden we voortdurend onbewust gestuurd. Het resultaat? Steeds meer consumenten die in de financiële problemen komen en zelden beseffen hoe hun keuzes écht tot stand komen. Consumentenpsycholoog Liza Luesink weet als geen ander hoe dit werkt. Als veelgevraagde stem in het publieke debat over gedrag en geldzaken, laat ze zien welke psychologische mechanismen achter ons koopgedrag schuilgaan. Van ons onrealistische optimisme (“in de toekomst heb ik vast wel geld”) tot de angst om een aanbieding te missen.
Na kwesties als de toeslagenaffaire en de aanpak van de coronacrisis is het vertrouwen van burgers in de overheid flink beschadigd. Veel mensen voelen zich niet gehoord of zelfs tegengewerkt. De Nationale Ombudsman ontvangt regelmatig klachten van burgers met problematische schulden en geldzorgen. In zijn onderzoeken constateert hij steeds weer dat de drempel naar hulp voor burgers te hoog is. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn zoals schaamte en wantrouwen richting de overheid. Bovendien hebben niet alle burgers het (doen)vermogen om in actie te komen. Hoe kan de overheid werken aan vertrouwensherstel en het beter bereiken van burgers met geldzorgen? Want zonder vertrouwen is effectieve hulp en beleid nauwelijks mogelijk.
Schuldenproblematiek heeft alle aandacht in politiek, wetgeving en onderzoek. Er is in een jaar tijd veel gebeurd en er staat veel in de planning. Mr. André Moerman neemt je mee in deze ontwikkelingen en besteedt onder andere aandacht aan:
- Buy now, pay later
- Nulaanbod: wenselijk en wettig?
- Verkorting schuldregeling vanwege loonbeslag
- Vervolgstappen rapport “Schulden klein houden en perspectief bieden”: invoering Collectief afbetalingsplan en zorgplicht deurwaarders
- Ontwikkelingen in de jurisprudentie en nieuwe wetgeving
1. In de schulden, uit de schulden
Vanuit alle kanten kun je worden verleid om schulden aan te gaan. Online, telefonisch of aan de deur worden overeenkomsten tot het leveren van producten of diensten aangegaan. Kun je het nog ongedaan maken? Tijdens deze themasessie krijg je praktische tips en is er aandacht voor het aangaan van overeenkomsten:
- Door minderjarigen
- Bij bewind en curatele
- Onder invloed van een geestelijke stoornis
- Bij het leasen van goederen
- Online, aan de deur of telefonisch
2. Het verschil maken met een ervaringsdeskundige
In deze sessie kijken we naar de voordelen die de samenwerking met ervaringsdeskundigen heeft voor de praktijk van financiële hulpverlening en preventie, zoals vroegsignalering, schuldhulpverlening, bewindvoering of maatschappelijk werk. We kijken aan de hand van praktijkvoorbeelden hoe ervaringsdeskundigen op verschillende manieren het verschil maken. Ook laten we zien wat er nodig is om deze samenwerking met ervaringsdeskundigen op een waardevolle manier te organiseren. Aan bod komt:
• Hoe werk je op een waardevolle manier samen met ervaringsdeskundigen?
• Hoe helpt een ervaringsdeskundige bij het contact met mensen met financiële problemen? (laagdrempelige ingang)
• Wat kan een ervaringsdeskundige doen om de drempel te verlagen bij de stap naar een schuldregeling of bewind?
• Hoe kunnen ervaringsdeskundigen helpen om (schulden en armoede) beleid beter te laten aansluiten bij het perspectief van de inwoner?
3. Bewindvoering: ondersteunen, positief verleiden en oplossen
Bewindvoerders werken elke dag hard om mensen te ondersteunen die tijdelijk of permanent niet in staat zijn om hun financiën zelf te beheren. Cliënten kunnen een negatief beeld hebben over bewindvoering; hoe verleid je hen positief? Als bewindvoerder opereer je in verschillende spanningsvelden: hoe ga je daarmee om? Aan bod komt:
• Navigeren tussen bevorderen zelfredzaamheid en beschermen
• Verschillende cliënten en verschillende verleidingen
• De bewindvoerder tussen cliënt en toezichthoudende rechter
4. Actualiteiten schuldhulpverlening
Schuldhulpverlening is volop in ontwikkeling zowel op juridisch-inhoudelijk gebied als op vaktechnisch gebied. De NVVK helpt schuldhulpverleners hun werk nu maar vooral ook in de toekomst beter te doen om meer mensen sneller te helpen. De belangrijkste actualiteiten voor uw dagelijkse praktijk worden toegelicht. Daarnaast geeft Joeri een blik op de toekomst. Aan bod komt onder andere:
• Basisdienstverlening; de standaard voor schuldhulpverlening van hoge kwaliteit
• Begeleiding in de schuldhulpverlening; van module naar praktijk, of is het andersom?
• De schuldregeling zonder afloscapaciteit; de nieuwe standaard die werkt!
• Professionaliteit is in ontwikkeling; is persoonscertificering de toekomst?
• Het nationaal programma armoede en schulden; wat brengt ons dat?
5. Net (niet) rondkomen: hoe gaan mensen met weinig geld om?
1 op de 8 huishoudens in Nederland geeft al het geld dat maandelijks binnenkomt ook weer uit. Ruim een kwart van de huishoudens heeft minder dan 2.500 euro spaargeld. Deze huishoudens zijn financieel fragiel. Hoe gaan mensen met weinig geld om? Waar geven ze geld aan uit, laten ze zich verleiden, en zijn de vaste lasten betaalbaar? Aan bod komt:
- Verhouding loon - inkomensondersteuning
- Verhouding vaste - variabele kosten
- Hoe denken mensen over geld en uitgaven?
- Welke verleidingen kunnen huishoudens lastig weerstaan?
- Welke coping strategieën zetten huishoudens in?
6. Actualiteiten CJIB
Een belangrijke ambitie van het CJIB is om met persoonsgerichte dienstverlening een bijdrage te leveren aan een vermindering van de schuldenproblematiek in Nederland. Om die ambitie te realiseren werkt het CJIB onder andere met verschillende andere overheidsdiensten in het programma Clustering Rijksincasso (CRI) samen aan het vereenvoudigen en verbeteren van de publieke dienstverlening, door zoveel mogelijk als één overheid te werken. Behalve de samenwerking in CRI-verband is ook de verbinding tussen schuldhulpverleners, bewindvoerders en het CJIB van grote waarde. In deze sessie worden verschillende actuele ontwikkelingen belicht waarmee het CJIB werkt aan de doorontwikkeling van toegankelijke dienstverlening en persoonlijke aanpak. Aan bod komt:
- Eén betalingsregeling voor alle schulden bij de overheid (programma CRI)
- Eén overzicht voor alle schulden bij de overheid (programma CRI)
- Dienstverlening CJIB t.a.v. schulden: o.a. verlenen van uitstel, betalingsregelingen, kwijtschelding ophoging van de boetes: wanneer wel en niet?
- Nieuwe Serious Game voor jongeren
- Overige actualiteiten
7. Jongeren, verleidingen en financiële weerbaarheid
Jongeren zijn een financieel kwetsbare doelgroep. Vanaf hun achttiende levensjaar dragen zij financiële verantwoordelijkheid, vaak met weinig eigen vermogen en flexibele arbeidscontracten. Daarnaast kunnen zij verplichtingen aangaan in de vorm van abonnementen, contracten en 'buy now, pay later' praktijken. Terwijl hun brein nog volop in ontwikkeling is, worden jongeren verleid door online gokreclames, cryptomunten en finfluencers. Geldzorgen en schulden liggen zo op de loer. Om dit te voorkomen, moeten kinderen al van jongs af aan leren omgaan met geld. Niet eenmalig, maar als vast onderdeel van de opvoeding. Aan bod komt:
- Waarom jongeren kwetsbaar zijn voor geldzorgen
- Hoe geldzorgen onder jongeren te signaleren
- Tips voor financieel hulpverleners in gesprekken
8. Laat je verleiden tot de inzet van AI
Artificiële Intelligentie (AI) ontwikkelt zich in razend tempo. Wat kun jij daar vandaag én morgen mee als financieel hulpverlener, bijvoorbeeld in je cliëntcommunicatie? In deze interactieve sessie krijg je een introductie in de wereld van kunstmatige intelligentie, met de nadruk op de nieuwste ontwikkelingen. Aan bod komt:
- AI-assistenten zoals ChatGPT en Microsoft Copilot
- Opkomst van AI-agents die zelfstandig taken uitvoeren en processen automatiseren, zonder dat je hoeft te kunnen programmeren.
- Toepassingen:
o Opstellen van brieven of bezwaarschriften
o Samenvatten van dossiers of rapporten
o Uitnodigend en klantvriendelijk schrijven
o Analyseren van grote hoeveelheden tekst of data
o Repetitieve administratieve processen, zoals het verzamelen van gegevens of het voorbereiden van gesprekken, stroomlijnen met AI - Risico's en veilig gebruik
- Blik op de nabije toekomst: wat kun je verwachten van AI in de hulpverlening de komende jaren, en wat vraagt dat van jou als professional?
9. Mentaliserend coachen voor beter contact en duurzame gedragsverandering
In deze praktische themasessie leer je hoe je als (schuld)hulpverlener mentaliserend kunt coachen: een manier van begeleiden waarbij je inwoners helpt om zicht te krijgen op hun eigen gedachten, gevoelens en gedragingen én die van anderen. Zeker in situaties waarin stress en wantrouwen hoog zijn, helpt mentaliseren om de verbinding te behouden, zelfs als het spannend wordt. De aanpak is ervaringsgericht: we werken met herkenbare casussen, oefenen met concrete situaties en vertalen alles direct naar je eigen praktijk. Aan bod komt:
- Wat is mentaliseren en waarom is het juist bij schuldenproblematiek essentieel?
- Hoe stress en trauma het mentaliserend vermogen beïnvloeden
- Hoe jij als (schuld)hulpverlener mentaliserend kunt blijven, ook als inwoners onvoorspelbaar, boos of passief reageren
- Praktische gesprekstechnieken om inwoners te helpen reflecteren en eigenaarschap te nemen
- Valkuilen (zoals tegenmentaliseergedrag) en hoe je die herkent en ombuigt
1. In de schulden, uit de schulden
Vanuit alle kanten kun je worden verleid om schulden aan te gaan. Online, telefonisch of aan de deur worden overeenkomsten tot het leveren van producten of diensten aangegaan. Kun je het nog ongedaan maken? Tijdens deze themasessie krijg je praktische tips en is er aandacht voor het aangaan van overeenkomsten:
- Door minderjarigen
- Bij bewind en curatele
- Onder invloed van een geestelijke stoornis
- Bij het leasen van goederen
- Online, aan de deur of telefonisch
2. Het verschil maken met een ervaringsdeskundige
In deze sessie kijken we naar de voordelen die de samenwerking met ervaringsdeskundigen heeft voor de praktijk van financiële hulpverlening en preventie, zoals vroegsignalering, schuldhulpverlening, bewindvoering of maatschappelijk werk. We kijken aan de hand van praktijkvoorbeelden hoe ervaringsdeskundigen op verschillende manieren het verschil maken. Ook laten we zien wat er nodig is om deze samenwerking met ervaringsdeskundigen op een waardevolle manier te organiseren. Aan bod komt:
• Hoe werk je op een waardevolle manier samen met ervaringsdeskundigen?
• Hoe helpt een ervaringsdeskundige bij het contact met mensen met financiële problemen? (laagdrempelige ingang)
• Wat kan een ervaringsdeskundige doen om de drempel te verlagen bij de stap naar een schuldregeling of bewind?
• Hoe kunnen ervaringsdeskundigen helpen om (schulden en armoede) beleid beter te laten aansluiten bij het perspectief van de inwoner?
3. Bewindvoering: ondersteunen, positief verleiden en oplossen
Bewindvoerders werken elke dag hard om mensen te ondersteunen die tijdelijk of permanent niet in staat zijn om hun financiën zelf te beheren. Cliënten kunnen een negatief beeld hebben over bewindvoering; hoe verleid je hen positief? Als bewindvoerder opereer je in verschillende spanningsvelden: hoe ga je daarmee om? Aan bod komt:
• Navigeren tussen bevorderen zelfredzaamheid en beschermen
• Verschillende cliënten en verschillende verleidingen
• De bewindvoerder tussen cliënt en toezichthoudende rechter
4. Actualiteiten schuldhulpverlening
Schuldhulpverlening is volop in ontwikkeling zowel op juridisch-inhoudelijk gebied als op vaktechnisch gebied. De NVVK helpt schuldhulpverleners hun werk nu maar vooral ook in de toekomst beter te doen om meer mensen sneller te helpen. De belangrijkste actualiteiten voor uw dagelijkse praktijk worden toegelicht. Daarnaast geeft Joeri een blik op de toekomst. Aan bod komt onder andere:
• Basisdienstverlening; de standaard voor schuldhulpverlening van hoge kwaliteit
• Begeleiding in de schuldhulpverlening; van module naar praktijk, of is het andersom?
• De schuldregeling zonder afloscapaciteit; de nieuwe standaard die werkt!
• Professionaliteit is in ontwikkeling; is persoonscertificering de toekomst?
• Het nationaal programma armoede en schulden; wat brengt ons dat?
5. Net (niet) rondkomen: hoe gaan mensen met weinig geld om?
1 op de 8 huishoudens in Nederland geeft al het geld dat maandelijks binnenkomt ook weer uit. Ruim een kwart van de huishoudens heeft minder dan 2.500 euro spaargeld. Deze huishoudens zijn financieel fragiel. Hoe gaan mensen met weinig geld om? Waar geven ze geld aan uit, laten ze zich verleiden, en zijn de vaste lasten betaalbaar? Aan bod komt:
- Verhouding loon - inkomensondersteuning
- Verhouding vaste - variabele kosten
- Hoe denken mensen over geld en uitgaven?
- Welke verleidingen kunnen huishoudens lastig weerstaan?
- Welke coping strategieën zetten huishoudens in?
6. Actualiteiten CJIB
Een belangrijke ambitie van het CJIB is om met persoonsgerichte dienstverlening een bijdrage te leveren aan een vermindering van de schuldenproblematiek in Nederland. Om die ambitie te realiseren werkt het CJIB onder andere met verschillende andere overheidsdiensten in het programma Clustering Rijksincasso (CRI) samen aan het vereenvoudigen en verbeteren van de publieke dienstverlening, door zoveel mogelijk als één overheid te werken. Behalve de samenwerking in CRI-verband is ook de verbinding tussen schuldhulpverleners, bewindvoerders en het CJIB van grote waarde. In deze sessie worden verschillende actuele ontwikkelingen belicht waarmee het CJIB werkt aan de doorontwikkeling van toegankelijke dienstverlening en persoonlijke aanpak. Aan bod komt:
- Eén betalingsregeling voor alle schulden bij de overheid (programma CRI)
- Eén overzicht voor alle schulden bij de overheid (programma CRI)
- Dienstverlening CJIB t.a.v. schulden: o.a. verlenen van uitstel, betalingsregelingen, kwijtschelding ophoging van de boetes: wanneer wel en niet?
- Nieuwe Serious Game voor jongeren
- Overige actualiteiten
7. Jongeren, verleidingen en financiële weerbaarheid
Jongeren zijn een financieel kwetsbare doelgroep. Vanaf hun achttiende levensjaar dragen zij financiële verantwoordelijkheid, vaak met weinig eigen vermogen en flexibele arbeidscontracten. Daarnaast kunnen zij verplichtingen aangaan in de vorm van abonnementen, contracten en 'buy now, pay later' praktijken. Terwijl hun brein nog volop in ontwikkeling is, worden jongeren verleid door online gokreclames, cryptomunten en finfluencers. Geldzorgen en schulden liggen zo op de loer. Om dit te voorkomen, moeten kinderen al van jongs af aan leren omgaan met geld. Niet eenmalig, maar als vast onderdeel van de opvoeding. Aan bod komt:
- Waarom jongeren kwetsbaar zijn voor geldzorgen
- Hoe geldzorgen onder jongeren te signaleren
- Tips voor financieel hulpverleners in gesprekken
8. Laat je verleiden tot de inzet van AI
Artificiële Intelligentie (AI) ontwikkelt zich in razend tempo. Wat kun jij daar vandaag én morgen mee als financieel hulpverlener, bijvoorbeeld in je cliëntcommunicatie? In deze interactieve sessie krijg je een introductie in de wereld van kunstmatige intelligentie, met de nadruk op de nieuwste ontwikkelingen. Aan bod komt:
- AI-assistenten zoals ChatGPT en Microsoft Copilot
- Opkomst van AI-agents die zelfstandig taken uitvoeren en processen automatiseren, zonder dat je hoeft te kunnen programmeren.
- Toepassingen:
o Opstellen van brieven of bezwaarschriften
o Samenvatten van dossiers of rapporten
o Uitnodigend en klantvriendelijk schrijven
o Analyseren van grote hoeveelheden tekst of data
o Repetitieve administratieve processen, zoals het verzamelen van gegevens of het voorbereiden van gesprekken, stroomlijnen met AI - Risico's en veilig gebruik
- Blik op de nabije toekomst: wat kun je verwachten van AI in de hulpverlening de komende jaren, en wat vraagt dat van jou als professional?
9. Mentaliserend coachen voor beter contact en duurzame gedragsverandering
In deze praktische themasessie leer je hoe je als (schuld)hulpverlener mentaliserend kunt coachen: een manier van begeleiden waarbij je inwoners helpt om zicht te krijgen op hun eigen gedachten, gevoelens en gedragingen én die van anderen. Zeker in situaties waarin stress en wantrouwen hoog zijn, helpt mentaliseren om de verbinding te behouden, zelfs als het spannend wordt. De aanpak is ervaringsgericht: we werken met herkenbare casussen, oefenen met concrete situaties en vertalen alles direct naar je eigen praktijk. Aan bod komt:
- Wat is mentaliseren en waarom is het juist bij schuldenproblematiek essentieel?
- Hoe stress en trauma het mentaliserend vermogen beïnvloeden
- Hoe jij als (schuld)hulpverlener mentaliserend kunt blijven, ook als inwoners onvoorspelbaar, boos of passief reageren
- Praktische gesprekstechnieken om inwoners te helpen reflecteren en eigenaarschap te nemen
- Valkuilen (zoals tegenmentaliseergedrag) en hoe je die herkent en ombuigt
De schuldenproblematiek neemt nog altijd wat toe, maar de drempel om hulp te zoeken blijft hoog. Tegelijkertijd roept de halvering van de schuldregelingsduur en de introductie van het nulaanbod bij schuldeisers, vragen op over de balans in het schuldregelen. Beiden kanten verdienen aandacht. Hoe kan de schuldenaanpak worden verbeterd? Wat kan ‘verleiding’ daarbij betekenen? Niet als manipulatie, maar als kracht die mensen motiveert tot gewenst gedrag. Hoe verleiden we mensen om geen schulden te maken? Hoe maken we hulp zoeken aantrekkelijker? En hoe houden we schuldeisers betrokken bij een rechtvaardige oplossing?